19 Ιουν 2012

Συνέντευξη του σκηνοθέτη Ηλία Δημητρίου για την ταινία του "fish n’ chips”



Συνέντευξη του σκηνοθέτη Ηλία Δημητρίου για την ταινία του "fish n’ chips”

Είναι μεγάλη η χαρά μου, για την τιμή που μου έκανε ο φίλος,  βραβευμένος Κύπριος σκηνοθέτης  Ηλίας Δημητρίου, να παραχωρήσει την πιο πάνω τηλεοπτική συνέντευξη στο «συντυχ@ννουμε». Αφορμή η μεγάλη επιτυχία που γνώρισε η προβολή της  πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του «fish n’ chips». Πρόκειται για μια ταινία με κεντρικό της θέμα την «ταυτότητα». Ένα θέμα βιωματικό για τον ίδιο, αφού η καταγωγή του έλκει από την κατεχόμενη Αμμόχωστο, ενώ  τα τριάντα τελευταία χρόνια του ζει και δημιουργεί στην Αθήνα.
Η ταινία χάρισε στον Δημητρίου το βραβείο του «Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη», της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

-------------------------------------------------

Για την ταινία «Fish n’ Chips»

Ήμουν κι εγώ εκεί - «Fish n’ Chips» στη Λάρνακα

Στην Αγγλία είναι ένας «bubble», στην Κύπρο τον αποκαλούν «Τσάρλι», στην Ελλάδα είναι «ο Κύπριος»। Το πραγματικό όνομά του είναι Αντι, δουλεύει στο «φισιάδικο» ενός Τουρκοκύπριου στο Λονδίνο τηγανίζοντας μπακαλιάρο με πατάτες, και όταν θα προσπαθήσει να ανοίξει δικό του μαγαζί με το εγγλέζικο παραδοσιακό φαγητό στη Λάρνακα το όνειρό του θα μετατραπεί σε εφιάλτη। Ως Κύπριος από την Αγγλία, ο Αντι θα βιώσει στη γη των προγόνων του έναν ρατσισμό μεγαλύτερο από αυτόν που βίωνε στο Λονδίνο। Πάνω σ' αυτό τον καμβά κέντησε ο Ηλίας Δημητρίου το «Fish n' Chips», την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, που καταχειροκροτήθηκε στις «Νύχτες πρεμιέρας» καθώς κέρδισε ένα καλλιτεχνικό στοίχημα: διότι δεν έπεσε σε καμία από τις παγίδες που περιμένουν τις «ταινίες-επιστροφής-του-ξενιτεμένου/μετανάστη/πρόσφυγα»। Χωρίς να χρησιμοποιήσει πουθενά λέξεις φορτισμένες όπως «διχοτόμηση», «εισβολή», «πρόσφυγες», «πράσινη γραμμή», «Μακάριος», «Κοινοπολιτεία» κ.ο.κ., συλλαμβάνει την ιδιαίτερη κυπριακή ψυχοσύνθεση. Αυτό, μέσα από μια ιστορία επίκαιρη, συγκινητική, δραματική και αστεία, που αποδαιμονοποιεί την «μπάσταρδη» ταυτότητα των Κυπρίων. Άλλωστε και οι συντελεστές της ταινίας είναι «μπάσταρδοι». Ο σκηνοθέτης-σεναριογράφος Δημητρίου έχει κυπριακή, ελληνική και βρετανική υπηκοότητα και γεννήθηκε στην Αμμόχωστο, ο διευθυντής φωτογραφίας Γιώργος Γιαννέλης είναι Ελληνας του Βελγίου, ο πρωταγωνιστής Μάριος Ιωάννου είναι Κύπριος της Ελλάδας• και οι δύο πρωταγωνίστριες

κατοικούν εδώ αλλά είναι η μία Γερμανίδα (Μαρλένε Καμίνσκι) και η άλλη Ιρλανδή (Αν Μαρί Ο' Σάλιβαν). Ο θεατής μπαίνει στο θέμα μέσα από την αμείλικτη καθημερινότητα: ακούει κυπριακά και αγγλικά να εναλλάσσονται με ρυθμό πολυβόλου και παρακολουθεί τον Αντι να ψάχνει τη σαστισμένη μάνα του που όλο χάνεται. Γι' αυτήν θα κάνει το ταξίδι της επιστροφής με τη γερμανίδα σύντροφό του και την goth κόρη της, αλλά θα σκοντάψουν στον αδελφό του και στην επίπλαστη ευημερία της εκσυγχρονισμένης ελληνοκυπριακής κοινότητας, ώσπου η επίσκεψή τους στα Κατεχόμενα θα λειτουργήσει σαν κάθαρση. O Δημητρίου παίρνει άριστα!


Μικέλα Χαρτουλάρη - Τα Νέα - 22/9/2011

-------------------------------------

Βιογραφικά και Φιλμογραφικά στοιχεία για τον Ηλία Δημητρίου

Ο Ηλίας Δημητρίου γεννήθηκε στην Αμμόχωστο της Κύπρου το 1965. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα σαν σκηνοθέτης, βοηθός σκηνοθέτη και μοντέρ.

2. Σπουδές - Σεμινάρια

2002-4 MFI - σεμινάριο σεναρίου με σύμβουλο καθηγητή τον Jan Fleisher (National Film School - Αγγλία)
2001 ΕΟΜΜΕΧ - EEO GROUPS - σεμινάριο σεναρίου (60 ώρες).
2000 Θέατρο Αλλαγών – Υποκριτική, με καθηγητές τον Δημήτρη Μαυρίκιο και Κωνσταντίνο Αρβανιτάκη.
2000 Σεμινάριο σεναρίου το οποίο οργανώθηκε από το Media Desk της Κύπρου, το Υπουργείο Πολιτισμού και το Ε.Κ.Κ. (30 ώρες)
1999 Εργαστήριο σεναρίου – Microfilm με το σενάριο "Merry Kitcshmas" MFI και MEDIA DESK HELLAS. (60 ώρες)
1992 Thomson Foundation - Τεχνικές φωτισμού και μοντάζ (3 μήνες)
1989 - 92 Δίπλωμα Σκηνοθεσίας από τη σχολή Κινηματογράφου και τηλεόρασης "Λυκούργου Σταυράκου"
1985- 89 Πτυχίο Θεολογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Γλώσσες:
Ελληνικά (μητρική), Αγγλικά (πολύ καλά) και Ρώσικα (μέτρια).

3. ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ: ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ:

2006 Πρόβα Παλτού Μικρού μήκους μυθοπλασίας 35mm/1:66/col/21`/Dolby SR Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε., PORTOLANOS FILMS Βραβείο καλύτερης Βαλκανικής ταινίας (Φεστιβάλ Δράμας 2006) 2ο βραβείο μυθοπλασίας (Φ. Δράμας 2006) 2ο κρατικό βραβείο (κρατικά βραβεία 2006) Διάκριση Ελληνικού Κέντρου Κιν/φου 2ο βραβείο μυθοπλασίας (Φ. Κύπρου 2007) βραβείο καλύτερου σεναρίου (Φ. Κύπρου 2007) καλύτερης σκηνογραφίας (Φ. Κύπρου 2007) βραβείο 1ου ανδρικού ρόλου (Φ. Λάρισας 2007) βραβείο KODAK (Φ. Λάρισας 2007) τιμητική διάκριση (Φ. Λάρισας 2007) επίσημη συμμετοχή σε πολλά διεθνή φεστιβάλ
2000 Merry Kitschmas Μικρού μήκους μυθοπλασίας / 35mm/1:66/col/18΄/Dolby SR Συμπαραγωγή των: ERT SA, Portolanos Films, Eliafilm 1ο βραβείο Καλύτερου σεναρίου - Υπ.Πο. Κύπρου Κρατικό βραβείο - Υπουργείο Πολιτισμού καλύτερης σκηνοθεσίας - Φεστιβάλ Δράμας Διάκριση και ανάθεση σεναρίου μεγάλου μήκους Ε.Κ.Κ.

1998 Tricolore - Μικρού μήκους μυθοπλασίας / 35mm/1:66/col/21`/Dolby SR / Συμπαραγωγή Κυπριακό Κέντρο Κινηματογράφου, Ε.Κ.Κ. Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας - Φεστιβάλ Κύπρου Βραβείο ερμηνείας - Φεστιβάλ Δράμας Κρατικό βραβείο - Υπουργείο Πολιτισμού Καλύτερου ήχου - Φεστιβάλ Λάρισας Διάκριση ποιότητας - Φεστιβάλ σχολής Βακαλό συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ
1996 Prive - Μικρού μήκους μυθοπλασίας 35mm/1:66/col/18`/DolbySR / Παραγωγή Ε.Κ.Κ. - Ηλίας Δημητρίου 1ο βραβείο καλύτερης ταινίας – Φεστ. Κύπρου Βραβείο καλύτερης μουσικής – Φεστ. Δράμας Κρατικό Βραβείο - Υπουργείο Πολιτισμού Διάκριση και ανάθεση σεναρίου - Ε.Κ.Κ. συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ
1992 Tabus und libido Μικρού μήκους μυθοπλασίας 16mm/col/11`
Βραβείο Φανταστικού κιν/φου - Φεστιβάλ Δράμας συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ
1991 Τέσσερα σπουδαστική 16mm/col/11`1991
1991 Petit dejeneur σπουδαστική 16mm/col/4`
2. ΘΕΑΤΡΟ
2006 Σκηνοθεσία στο έργο «Όλα όσα κάνουμε από έρωτα» του Άλαν Έικμπορν.Θέατρο ΕΘΑΛ (Κύπρος)

4. ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

2007 Γράμματα χωρίς παραλήπτη ντοκ/HDV/16:9/col/41\30 / παραγωγή: Ε.Λ.Ι.Α. – PORTOLANOS FILMS
2008 Πολ Όλστερ (ένα πορτραίτο για την εκπομπή «κεραίες της εποχής μας»)
2007 Ο πιο καλός ο μαθητής (ντοκιμαντέρ 52΄΄ παραγωγή ΕΡΤ)
2007 Το ντοκιμαντέρ / ντοκ/dvcam/4:3/col/52’ / παραγωγή ΕΡΤ - DOC3
2007 Γράμματα χωρίς παραλήπτη (ντοκιμαντέρ 42΄΄ παραγωγή ΕΡΤ)
2007 Mario Vargas Llosa – Ισπανία / ντοκ/beta/16:9/col/53’ παραγωγή ΕΡΤ –Περίπλους για τη σειρά “Οι κεραίες του καιρού μας”
2007 John Le Carrè – Αγγλία / ντοκ/beta/16:9/col/52’ παραγωγή ΕΡΤ –Περίπλους για τη σειρά “Οι κεραίες του καιρού μας”
2007 Κυριάκος Χαραλαμπίδης – Ένας Έλλην ποιητής / ντοκ/beta/1:33/col/52’ - παραγωγή ΕΡΤ – CINETIC για την σειρά “Παρασκήνιο”
2006 Μικροί ξένοι ντοκ/beta/1:33/col/52’ – παραγωγή ΕΡΤ – DOC3 για την σειρά “Μαθήματα Παθήματα”
2006 Μαρία Φαραντούρη - 1980 / ντοκιμαντέρ – Beta/1:33/col/45 / για την σειρά “Ιστορία των χρόνων μου” παραγωγή ΕΡΤ – Περίπλους
2006 Κώστας Τσόκλης – 1985 / ντοκ/Beta/1:33/col/45 παραγωγή ΕΡΤ – Περίπλους για την σειρά “Ιστορία των χρόνων μου”
2005 Δημοσθένης Κοκκινίδης – 1965 / για την σειρά “Ιστορία των χρόνων μου” / ντοκ/beta/1:33/col/45’ παραγωγή ΕΡΤ – Περίπλους
2004 "Πύλα - Αυτοί που πάντα έμεναν μαζί" - ντοκιμαντέρ - Βeta/1:33/col/52' – ERT - PORTOLANOS 1ο βραβείο ντοκιμαντέρ - Φεστιβάλ Κύπρου Βραβείο κοινού – Φεστιβάλ Ecocinema επίσημη συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ προβολή σε διάφορα Πανεπιστήμια ανά τον κόσμο
2004 Κύπρος και Ολυμπιακοί αγώνες / Παρασκήνιο Dv/ 1:33/col/52' - ERT SA - CINETIC
2003 "Πλατεία Θεάτρου" – Ντοκιμαντέρ για την εκπομπή Παρασκήνιο Dv/ 1:33/col/52' - ERT SA - CINETIC
2003 "Ξένη Αθήνα" – Ντοκιμαντέρ για την εκπομπή Παρασκήνιο Beta/1:33/col/52' - ERT SA, CINETIC
2002 "Γιώργος Αρβανίτης" – Ντοκιμαντέρ για την εκπομπή Παρασκήνιο Βeta/1:33/col/53' – ERT SA - CINETIC αγοράστηκε και προβλήθηκε από το κανάλι ARTE - Γαλλίας
2001 "Εντός των τειχών" - Ντοκιμαντέρ (Παρασκήνιο) Beta/1:33/col/57' - Παραγωγή ERT SA, CINETIC Βραβείο Ελληνικού ντοκιμαντέρ - Φεστιβάλ Καλαμάτας Συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ, καθώς και προβολή σε Πανεπιστημιακές σχολές της Ελλάδας, της Κύπρου, στο Oxford Univerrsity, στο πανεπιστήμιο Lomonosov της Μόσχας στο Harvard, U.C.L. κ.ά.
2001 "Ατυχήματα στο Σχολείο" Σειρά δεκάλεπτων εκπομπών για την Εκπαιδευτική τηλεόραση, Παραγωγή: Conceptum
2001 "Tomorrow will be too late" - Video clip Digital Beta/1:33/ 3' Παραγωγή: FM रेकॉर्ड्स

2000 Ντίνος Κατσουρίδης – Πορτρέτο DV/1:33/col/25' -Παραγωγή Φεστιβάλ Δράμας
1999 Tαξιδεύοντας - Ντοκιμαντέρ Beta/1:33/col/52' / Παραγωγή ΑLPHA
1997 Room of toys - Video Clip για τους "Echo Tattoo" / Digital Beta/16:9/col/3'/1997 - Παραγωγή FM RECORDS
1997 Μεταμορφώσεις ενός βιομηχανικού τοπίου Video art/ beta/1:33/col/7'
1996 Οι άγνωστοι εκείνης της νύχτας Ντοκιμαντέρ Beta/1:33/col/52' - Παραγωγή ΣΚΑΪ
1995 Reporters 13 ωριαίες ενημερωτικές εκπομπές με τον Γιάννη Δημαρά/beta/1:33 - Παραγωγή ΚΑΝΑΛΙ 5
1993 Η γέννηση της Θεοτόκου ντοκιμαντέρ Beta/1:33/col/45' Παραγωγή ΛΟΓΟΣ
1993 Γιάννης Σκαρίμπας, ντοκιμαντέρ / Beta/1:33/col/15' Παραγωγή MEGA CHANNEL

5. ΑΛΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

1998 ως σήμ. Σενάριο σε δεκατέσσερεις ταινίες μικρού μήκους. 1ο βραβείο καλύτερου σεναρίου για το σενάριο της μικρού μήκους "Vice Versa" - Υπ. Πο. Κύπρου (1997) βραβείο σεναρίου για την «Πρόβα Παλτού» (2007) Δύο βραβεία αναθέσεων σεναρίου από το ΕΚΚ \
1992 ως σήμ. Μοντάζ σε περισσότερα από 30 ντοκιμαντέρ και ταινίες μικρού μήκους
1997 ως σήμ. Β. Σκηνοθέτης σε τέσσερις ταινίες μεγάλου μήκους
1998 Δ/νση Παραγωγής στο ντοκ. "Τηλέμαχος Κάνθος"

6. ΑΛΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

1991 ως σήμ. Μοντάζ σε Avid και Final cut για διαφημιστικά, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές σειρές
1993-94 B’ σκηνοθέτης σε τρικάμερο στην αθλητική εκπομπή του Χάρη Αλευρόπουλου - ΣΚΑΪ
1993 Σκηνοθεσία - τρικάμερο - "ΛΟΓΟΣ" (Κύπρος)
1991-93 Μοντάζ στο MEGA Channel

-------------------------------------------------

Κριτικές
Επιλογή κριτικών της ταινίας από τον ελληνικό και κυπριακό τύπο και διαδίκτυο













Τι είπαν για την ταινία
Eπιλογές απόψεων για την ταινία fish n' chips











Συνεντεύξεις Ηλία Δημητρίου
Συνεντεύξεις του σκηνοθέτη Ηλίας Δημητρίου για την ταινία fish n' chips


3 Μαΐ 2012

Παγκύπριο Γυμνάσιο 200 χρόνια - Τιμητική εκδήλωση από το Ε.Κ.Π.Α.



Τελετή έναρξης



Ομιλία του Πρέσβη της Κύπρου στην Αθήνα κ. Ιωσήφ Ιωσήφ



Ομιλία του κ. Πασχάλη Κιτρομηλίδη, Καθηγητή του ΕΚΠΑ



Ομιλία του κ. Γεώργιου Φιλοκύπρου, Ομότ. Καθηγητή του ΕΚΠΑ



Ομιλία του κ. Ευάγγελου Χρυσού, Ομότ. Καθηγητή του ΕΚΠΑ



Ομιλία του κ. Σόλωνα Χαραλάμπους, Γυμνασιάρχη του Παγκυπρίου Γυμνασίου



Ορχήστρα και χορωδία των μαθητών του Παγκυπρίου Γυμνασίου

Παγκύπριο Γυμνάσιο 200 χρόνια - Τιμητική εκδήλωση από το Ε.Κ.Π.Α.

Το video (σε επτά μέρη), παρουσιάζει την Εκδήλωση που το Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.), το Σπίτι της Κύπρου και η Κυπριακή Πρεσβεία της Αθήνας, συνδιοργάνωσαν την Παρασκευή 16 Μαρτίου 2012, για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την ίδρυση του Παγκυπρίου Γυμνασίου.
Η εκδήλωση έλαβε χώρα στην Μεγάλη Αίθουσα Τελετών του Ε.Κ.Π.Α. στο Κεντρικό κτήριο.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλάμβανε:

1. Προσφώνηση από τον Πρύτανη του Ε.Κ.Π.Α. Καθηγητή κ. Θεοδόση Πελεγρίνη.
2. Χαιρετισμός από τον Πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Ιωσήφ Ιωσήφ.
3. Εισήγηση από τον κ. Πασχάλη Κιτρομηλίδη, Καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α.
4. Εισήγηση από τον κ. Γεώργιο Φιλοκύπρου, Ομότ. Καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α.
5. Εισήγηση από τον κ. Ευάγγελο Χρυσό, Ομότ. Καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α.
6. Εισήγηση από τον κ. Σόλωνα Χαραλάμπους, Γυμνασιάρχη του Παγκυπρίου Γυμνασίου.
7. Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα από μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου.

22 Μαρ 2012

Συμβολή στην ιστορία του κυπριακού τύπου


Ομιλία Παναγιώτη Κοντού και Δημήτρη Κακαβελάκη

Ομιλία Ανδρέα Βοσκού

Ομιλία Κώστα Σερέζη

Ομιλία Ανδρέα Σοφοκλέους (α΄μέρος)

Ομιλία Ανδρέα Σοφοκλέους (β΄μέρος)

«Συμβολή στην ιστορία του κυπριακού τύπου».
Εκδήλωση παρουσίασης του έργου του δρ. Ανδρέα Σοφοκλέους για την ιστορία του κυπριακού τύπου 1878 – 2010

Πραγματοποιήθηκε στις 12 Μαρτίου 2012, στη «Στοά του Βιβλίου» στην Αθήνα, εκδήλωση παρουσίασης του δεκάτομου έργου του δρ. Ανδρέα Σοφοκλέους, Καθηγητή Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, με τίτλο «Συμβολή στην ιστορία του κυπριακού τύπου». Η εκδήλωση έγινε υπό την αιγίδα της Κυπριακής Πρεσβείας και τη στήριξη των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου σε επιμέλεια της κ. Νίκης Μιχαηλίδου.
Χαιρετισμούς απηύθυναν εκπρόσωπος του Πρέσβη κ. Ιωσήφ και ο Διευθυντής της «Στοάς του Βιβλίου» κ. Δημήτρης Κακαβελάκης, δημοσιογράφος.
Για το σημαντικό αυτό έργο μίλησαν ο κ. Ανδρέας Βοσκός, Ομότιμος Καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και ο δημοσιογράφος κ. Κώστας Σερέζης. Σύντομη παρέμβαση, μέσω αναγνωσθέντος σημειώματος, έγινε από τον κ. Ανδρέα Χατζηθωμά, φιλόλογο, κριτικό τέχνης και λογοτεχνίας, ενώ το συντονισμό ανέλαβε ο Αναπληρωτής Καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Παναγιώτης Κοντός.
Τι είπαν οι ομιλητές
Ο κ. Κοντός, προλογίζοντας το συγγραφέα τόνισε ότι το έργο του «Συμβολή στην ιστορία του κυπριακού τύπου» είναι πραγματικά εντυπωσιακό αφού αποτελεί ένα πανόραμα γεγονότων της κυπριακής ιστορίας από το 1878 μέχρι και σήμερα. Υπήρξε καρπός ενός πολύχρονου πνευματικού και επιστημονικού μόχθου με σύνολο σελίδων που ξεπερνά τις πέντε χιλιάδες, ενώ οι τίτλοι των εντύπων που διεξέρχεται υπερβαίνουν τα διακόσια.
Ο Καθηγητής κ. Ανδρέας Βοσκός, ένας από τους δύο βασικούς ομιλητές, αφού εξήρε στην αρχή το πολυσχιδές της προσωπικότητας του τιμωμένου, πέρασε σε μια αναλυτική παρουσίαση του έργου. Πρόκειται ανέφερε, για ένα πόνημα που καλύπτει μια ιστορία 132 χρόνων. Ενώ αρχικά εξήγησε, θα περιλάμβανε την ιστορία του κυπριακού τύπου μέχρι και το 1960 σε έξι τόμους, στην τελική του μορφή έγινε κατορθωτό να καλύψει και την περίοδο μέχρι και το 2010, με άλλους τέσσερις συμπληρωματικούς τόμους.
Ο ομιλητής παρουσίασε στη συνέχεια τη μεθοδολογία του συγγραφέα, που κατά την εκτίμησή του, μπόρεσε να προβάλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το σύνολο των πεπραγμένων μιας τόσο μεγάλης χρονικής περιόδου. Η ερευνητική προσπάθεια του Σοφοκλέους δεν περιορίστηκε, παρόλα αυτά, μόνο στο συγκεκριμένο υλικό των κυπριακών εφημερίδων τόνισε, αλλά συμπληρώθηκε από πλήθος έργα που θα αναζητηθούν με πολύ κόπο και προσπάθεια σε ξένες βιβλιοθήκες.
Η παράθεση των περιεχομένων του έργου του Σοφοκλέους διαγράφει πολύ εύστοχα τους ιστορικούς σταθμούς που πέρασε η Κύπρος. Η ιστορία του Ενωτικού Κινήματος, που κυριαρχεί όλη αυτή την εποχή, υπήρξε ίσως η σημαντικότερη πτυχή αυτής της πορείας, είτε με τις επάλληλες εθελοντικές συμμετοχές των Κυπρίων στους ελληνικούς πολέμους, είτε με την απελευθερωτική εξέγερση του 1931 και τον εθνικοαπελευθερωτικό ξεσηκωμό του 1955-59. Ο Σοφοκλέους, επισήμανε ο καθηγητής, κατέγραψε με την πιο δυνατή λεπτομέρεια αυτούς τους αγώνες, παράλληλα με την καθημερινότητα του κυπριακού λαού κάτω από το βρετανικό αποικιακό καθεστώς. Το ίδιο αποτέλεσμα θα επιτύχει και στις ιδιαίτερες αναφορές του για τις προσωπικότητες της δημοσιογραφίας ( Θεόδουλος Κωνσταντινίδης, Θεμιστοκλής Θεοχαρίδης, Στυλιανός Χουρμούζιος, Γεώργιος Φραγκούδης κ. ά. ), που σε χαλεπούς καιρούς είχαν το θάρρος και την τόλμη, ίσως και την αφέλεια, να εκδώσουν έντυπα και εφημερίδες για ένα ολιγογράμματο και ολιγάριθμο κοινό (180.000 ατόμων), με ένα ρομαντικό ιδεαλισμό για ντόπια πνευματική ανάπτυξη και επίτευξη εθνικής και πολιτικής ελευθερίας. Με ευχάριστη διάθεση ο κ. Βοσκός επέλεξε στο τέλος της εισήγησης του να διαβάσει ενώπιον του κοινού χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το πλούσιο περιεχόμενο των δέκα τόμων, γεγονός που πρόσφερε, έστω και για λίγο, την ιδιαίτερη εκείνη αίσθηση του κλίματος της εποχής που περιγράφουν.
Ο Κώστας Σερέζης αναφερόμενος στο φίλο και για χρόνια συνάδελφό του Ανδρέα Σοφοκλέους έδειξε ευθύς εξ αρχής το θαυμασμό του τόσο για τον όγκο και την κατεύθυνση του έργου του, που όπως τόνισε, έχει μια συνέπεια με τη στάση ζωής και τις επιδιώξεις του, όσο και για το εύρος των ειδικεύσεών του, που δείχνει την εμμονή του να αποκτήσει όση περισσότερη παιδεία μπορούσε. Η ακατανίκητη έφεση του για παιδεία και καλλιέργεια είπε, ολοκληρώθηκαν με επιτυχία με τον πνευματικό εξοπλισμό που απέκτησε. Ο Σοφοκλέους συνέχισε, με εφαλτήριο τις σπουδές του στην Παιδαγωγική Ακαδημία και τις παράλληλες στη Μουσική Ακαδημία του Γιώργου Αρβανιτάκη (βιολί και φωνητικά), μετά από μια εννεαετή θητεία ως δάσκαλος σε κυπριακά σχολεία (1960-69), βρέθηκε να σπουδάζει μουσική (αρμονία) στις ΗΠΑ, Γεωγραφία στο Λονδίνο και Ουάσιγκτον, Πολιτικές Επιστήμες στην Αθήνα (Πάντειο), με διδακτορικό σε θέματα επικοινωνίας, και μεταπτυχιακά στο ίδιο αντικείμενο ξανά στις ΗΠΑ.
Τον ίδιο καιρό διορίστηκε στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου μετά από θητεία 26 χρόνων (1969-95), πέρασε όλες τις κλίμακες της ιεραρχίας μέχρι τη θέση του Διευθυντή.
Η περίοδος που θα βρίσκεται στο νευραλγικό αυτό κυβερνητικό πόστο τον έφεραν άμεσα σε επαφή με την δύσκολη και επώδυνη πορεία του κυπριακού στα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή. Το αντιμετώπισε τόσο στα πλαίσια της διαφώτισης στο εξωτερικό, όσο και από την πλευρά της ιστορίας με το εύρος των εξειδικευμένων του γνώσεων, που απεδείχθησαν, όπως εξήγησε, εξαιρετικά χρήσιμες.
Ως ένας σταυροφόρος της εποχής μας (όπως αποκάλεσε τους σύγχρονους της δημοσιογράφους η Ελένη Βλάχου), ο Σοφοκλέους με το πολύτομο έργο του ερεύνησε τον τύπο της πατρίδας του στα χρόνια της αγγλοκρατίας, που όπως εύστοχα περιέγραψε τη στάση του ο ομιλητής «κινήθηκε σε γενικές γραμμές στο πλαίσιο του εθνικού φρονηματισμού και της εξυπηρέτησης του κυπριακού ελληνισμού». Η έρευνα του πρόσθεσε ο Σερέζης «υπήρξε χρονοβόρα όπως και η σύνθεση του όλου έργου γιατί δεν αρκέστηκε απλά στην καταγραφή στοιχείων λεξικογραφικού τύπου. Αξιολογεί και αναδημοσιεύει κείμενα που θεωρεί σημαντικά. Φωτίζει μέσα από μονόστηλα 130 χρόνων πτυχές του κυπριακού αγώνα, αλλά και της κοινωνικής ζωής των Κυπρίων». Αναφερόμενος επίσης, με συναισθηματική φόρτιση, στη σοβαρότητα και την επινοητικότητα του Σοφοκλέους στην ερευνητική του εργασία, προσπάθησε να την περιγράψει με τα πιο κάτω λόγια: «Διώχνει τη σκόνη από ράφια, μυρίζεται τη μούχλα από κιτρινισμένες σελίδες, αγγίζει την υγρασία της χρόνιας ακινησίας ενός ευαίσθητου υλικού και ξεθάβει στην κυριολεξία στοιχεία που το καθένα φωτίζει με το δικό του τρόπο πτυχές της ζωής και της πορείας ενός λαού».
Η περίπτωση του Νικόλαου Καταλάνου, είναι ένα από τα παραδείγματα με τα οποία ο Σοφοκλέους αναδεικνύει τον απροκατάληπτο και μετριοπαθή τρόπο της δουλειάς του, κατέληξε ο Σερέζης. Ως γνωστόν ο Καταλάνος, γνωστός Ελλαδίτης εκπαιδευτικός και αργότερα δημοσιογράφος, αναμείχθηκε έντονα στον ενωτικό αγώνα υποστηρίζοντας την ολοκληρωτική ανυπακοή στο αποικιακό καθεστώς. Η ακραία αυτή στάση του Καταλάνου, ανέφερε ο ομιλητής, ανεξάρτητα των κινήτρων του, θα παρουσιαστεί στο έργο του Σοφοκλέους με μέτρο, ισορροπία και πρέπουσα αξιολόγηση, όπως θα ταίριαζε σε άνθρωπο με μουσική παιδεία.
Ο Κώστας Σερέζης ολοκληρώνοντας την ομιλία του τόνισε την σημασία που είχε ο κυπριακός τύπος για την προβολή και την ανάδειξη της λογοτεχνίας του 19ου αι. νοουμένου ότι την εποχή εκείνη το μόνο βήμα των συγγραφέων για δημοσιοποίηση της δουλειάς τους ήταν τα φύλλα των εφημερίδων.
Ο συγγραφέας δρ. Ανδρέας Σοφοκλέους αρκετά συγκινημένος για την τιμή που του έγινε, ευχαρίστησε τους καλούς φίλους που παρουσίασαν και ανέλυσαν το έργο του.
Ευχαρίστησε επίσης αυτούς που τον τίμησαν με την παρουσία τους, οι περισσότεροι των οποίων υπήρξαν παλιοί φίλοι, συναγωνιστές και συνεργάτες ( Γ. Δολιανίτης, Μ. Πετρίδης, Θ. Πυλαρινός κ.ά.).
Ως κύριο θέμα της εισήγησής του προτίμησε να θίξει ένα βασικό ζήτημα που δεν αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά ολόκληρο τον ελληνισμό όπως επισήμανε, το ζήτημα της οργάνωσης των Βιβλιοθηκών και των Αρχείων. Για να δώσει τις διαστάσεις του προβλήματος αναφέρθηκε με παραδείγματα στην οργάνωση της βιβλιοθήκης του Κογκρέσου, από τις εμπειρίες που απεκόμισε τα χρόνια που σπούδαζε, ή με την ιδιότητα του Διευθυντή του Γ.Τ.Π. ως ερευνητής ή απλός επισκέπτης.
Ήταν ακριβώς εκεί, όπως ανέφερε, που συνελήφθη η ιδέα της συγγραφής του μεγαλεπήβολου έργου του για την ιστορία του κυπριακού τύπου. Η απογοήτευση του ωστόσο θα είναι μεγάλη όταν από την πρώτη στιγμή των ερευνών του αντιλήφθηκε την πλήρη ανυπαρξία και ανοργανωσιά ενός ανάλογου κυπριακού αρχείου. Με γλαφυρό τρόπο διεκτραγώδησε στη συνέχεια τον επίμονο αγώνα του να ανακαλύψει, να καταγράψει και να διασώσει τελικά το μεγαλύτερο μέρος των εφημερίδων και περιοδικών της Κύπρου, ιδιαίτερα αυτών του 19ου αιώνα που βρίσκονταν επιμελώς κρυμμένα μέχρι τότε σε χέρια ιδιωτών, που αρνούνταν να τα παραχωρήσουν για αντιγραφή και μελέτη. Την ίδια ίσως και χειρότερη στάση θα συναντήσει εκ μέρους των πολιτικών του προϊσταμένων, υπουργών και άλλων υπηρεσιακών παραγόντων, που χλεύαζαν τις προσπάθειές του και θεωρούσαν περιττή την έγκριση οποιασδήποτε στοιχειώδους χρηματοδότησης.
Το δεύτερο θέμα που θίγει ο Σοφοκλέους είναι η μεθοδολογία που ακολούθησε στη δημιουργία του έργου του. Σαν καλός γνώστης της επιστημονικής έρευνας προσπάθησε όχι μόνο να αποφύγει «κλασικά» λάθη προηγούμενων μελετητών, ως προς την ακρίβεια της μορφής του διερευνώμενου υλικού, αλλά και να αποκαταστήσει πολλές ανακρίβειες, λανθασμένες αντιλήψεις και στρεβλώσεις που επεκράτησαν γύρω από το περιεχόμενο και τη χρονολόγηση σημαντικών εντύπων. Αξιόλογη υπήρξε επίσης η δουλειά της αποδελτίωσης και της κατάρτισης καταλόγων και ευρετηρίων, τόσο των εντύπων, όσο και των κύριων ονομάτων. Επίμοχθος υπήρξε ακόμη ο αγώνας του για καταγραφή των εφημερίδων την περίοδο μετά το 1960, όπου για πρώτη φορά καταρτίστηκε πλήρης κατάλογος 219 ελληνικών τίτλων.
Το τρίτο θέμα στο οποίο στέκεται με περηφάνια ο συγγραφέας είναι τα αποτελέσματα που πρόσφερε το έργο του. Από την έκδοση κιόλας των πρώτων τόμων, μεγάλος αριθμός ερευνητών, πανεπιστημιακών, μεταπτυχιακών φοιτητών κ. ά. θα δημιουργήσουν σχετικές μελέτες. Η παρουσία επίσης στις εφημερίδες του 19ου κυρίως αιώνα σημαντικού λογοτεχνικού υλικού θα βοηθήσει το συγγραφέα να ανατρέψει την μέχρι τότε παγιωμένη άποψη ότι δηλ. δεν υπήρξε αξιόλογη λογοτεχνική παραγωγή στην Κύπρο τον 19ο αι. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας η έκδοση εννιά μονογραφιών. (Θεόδουλου Κωνσταντινίδη, Στυλιανού Χουρμούζιου κ.ά).
Ο Σοφοκλέους ολοκλήρωσε την ομιλία του με μια σύντομη αναφορά στο υπόλοιπο έργο του με θέμα τον κυπριακό τύπο που είτε έχει εκδοθεί είτε βρίσκεται υπό έκδοση με τη συνεργασία του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
  
Α. Κ.

19 Σεπ 2011

«Fish n’ Chips»: Μια συγκλονιστική ταινία του Κύπριου σκηνοθέτη Ηλία Δημητρίου



«Fish n’ Chips»: Ο Ηλίας Δημητρίου μας ανοίγει την όρεξη!

Ο Ηλίας Δημητρίου μιλάει στο Flix για το «Fish n’ Chips», μια ταινία δραματική, κωμική και ανατρεπτική, σαν τη ζωή.

Συνέντευξη στο κινηματογραφικό site FLIX ( http://flix.gr )

Ο Άντι είναι ένας εργατικός και φιλότιμος Κύπριος μετανάστης στο Λονδίνο, που ζει μια ζωή πάνω από τη φριτέζα, ετοιμάζοντας fish n’ chips για τους περαστικούς πελάτες. Θέλοντας να πάρει τη ζωή του στα χέρια του, εγκαθίσταται και πάλι στην Κύπρο κι ανοίγει το δικό του μαγαζί. Μόνο που το όνειρό του μετατρέπεται σε εφιάλτη: είναι αυτονόητο, η Κύπρος δεν είναι Λονδίνο!

Με πολλές μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ στο ενεργητικό του, ο Ηλίας Δημητρίου ολοκληρώνει την πρώτη μεγάλη του ταινία, το «Fish n’ Chips», που γυρίστηκε στην Αγγλία και την Κύπρο, με συντελεστές απ’όλον τον κόσμο. Το «Fish n’ Chips» είναι μια παραγωγή των Filmblades, Pan Entertainment και Ammos Films, σε σενάριο του ίδιου του Ηλία Δημητρίου και με πρωταγωνιστές τους Μάριο Ιωάννου, Μαρλένε Καμίνσκι, Αν Μαρί Ο’Σάλιβαν, Διομήδη Κουφτερό, Αλκιστη Παυλίδου, Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Ανδρέα Φυλακτού και Στέφανι Νεοφύτου.
Μέχρι να φτάσει ο καιρός να δούμε το «Fish n’ Chips», παίρνουμε μια καλή πρώτη γεύση, από τις εξηγήσεις που δίνει ο Ηλίας Δημητρίου στη συνέντευξή του, το πρώτο trailer της ταινίας και τις φωτογραφίες των Κυριάκου Πολίτη και Δημήτρη Πάντζη από τα γυρίσματα, που θα βρείτε στο gallery.

Πώς ένοιωσες την ανάγκη ή την επιθυμία ν' ασχοληθείς μ' έναν ήρωα που μοιράζει τη ζωή και την καρδιά του μεταξύ Αγγλίας και Κύπρου; Η ταινία πώς αντιμετωπίζει την Κυπριακή ψυχοσύνθεση;

Αυτό ήταν πάντα κάτι που με απασχολούσε. Η έννοια της ταυτότητας. Πρέπει να πω πως προέρχομαι από μια οικογένεια μεταναστών και προσφύγων. Ο πατέρας μου είναι γεννημένος στην Αγγλία από Κύπριους μετανάστες κι εγώ έχω τρεις υπηκοότητες, την αγγλική, την ελληνική και την κυπριακή. Το σπίτι που γεννήθηκα βρίσκεται στην κατεχόμενη Αμμόχωστο και δεν υπάρχει ούτε μια μέρα από τότε που φύγαμε που να μην περάσει από το μυαλό μου.
Μετά τον πόλεμο του ’74 λοιπόν, απέκτησα και την ταυτότητα του πρόσφυγα. Για τους υπόλοιπους ντόπιους Κύπριους, ο πρόσφυγας δεν είχε τίποτα καλό. Ήταν κάτι σαν «γύφτος». Το «φάε το φαγητό σου μην στο φάει ο πρόσφυγας» ή «θα σε φάει ο πρόσφυγας» έπαιζε πολύ εκείνες τις εποχές.
Οταν ήρθα το ’85 στην Ελλάδα έγινα «ο Κύπριος». Μέχρι τότε δεν το ήξερα. Το «Κύπριος είσαι;» στην καλύτερη περίπτωση με ένα ξίνισμα στη μούρη του ερωτώντα ήταν κάτι που το έχουν βιώσει όλοι οι Κύπριοι που πέρασαν από την Ελλάδα. Ευτυχώς ήρθαν οι Αλβανοί και μας έσωσαν. Έγιναν αυτοί ο στόχος. Κι αυτούς τους έσωσαν τώρα οι «λαθρομετανάστες». Τι ορολογία κι αυτή. Σαν λαθρεπιβάτης σε μια χώρα – πλοίο που κουβαλάει μόνο τους ιθαγενείς της. Μπορεί να ακούγονται πικρά όλα αυτά αλλά δεν είναι. Σε κάνουν πιο σοφό και πιο άνθρωπο νομίζω. Σε βοηθούν να καταλάβεις ποιος είσαι πέρα από τις ταυτότητες-ετικέτες που οι άλλοι σου κοτσάρουν ανά περίπτωση. Ο «Andy» λοιπόν για να έρθουμε στον πρωταγωνιστή της ταινίας κάνει αυτό το ταξίδι των πολλαπλών ταυτοτήτων στο «Fish n’ Chips». Στην Αγγλία είναι «bubble» και στην Κύπρο τον αποκαλούν «Τσάρλι» ή «Εγγλέζο» και τον ενοχλεί. Ο ρατσισμός που βιώνουν οι Κύπριοι της Αγγλίας όταν επισκέπτονται την Κύπρο είναι πολύ μεγαλύτερος από το ρατσισμό που βιώνουν όταν βρίσκονται στην Αγγλία.
Η ίδια η Κυπριακή ψυχοσύνθεση βέβαια είναι κάτι το πολύ ιδιαίτερο από μόνη της. Αν ρωτήσεις κάποιον Κύπριο στο εξωτερικό ποια είναι η καταγωγή του αυτός θα σου απαντήσει ανάλογα με την περίπτωση: Έλληνας, Κύπριος, Ελληνοκύπριος, Τουρκοκύπριος, Τούρκος, Αγγλοκύπριος. Μπορεί βέβαια να τύχεις και σε Αρμένιο της Κύπρου οπότε θα σου απαντήσει Αρμένιος ή Αρμενο-κύπριος. Οπότε και η ταινία αντιμετωπίζει την Κυπριακή ψυχοσύνθεση κάπως έτσι.

Στην ταινία είσαι και παραγωγός - τι υποστήριξη υπήρχε στη διαδικασία από την Κύπρο; Διαφέρει η εκεί κατάσταση από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου;

Παραγωγοί της ταινίας, πρέπει να το πω, είναι η «Filmblades» με τη Μόνικα Νικολαΐδου και τον Γιώργο Πάντζη στην Κύπρο και η «Pan Entertainment» με τον Κωνσταντίνο Μωριάτη στην Ελλάδα. Σ’ αυτούς οφείλω την ταινία. Αν δεν ήταν αυτοί δεν ξέρω αν θα κατάφερνα να τη γυρίσω ποτέ. Εγώ σαν συμπαραγωγός απλά κεφαλαιοποίησα την αμοιβή μου.
Διαφορά στη διαδικασία δεν υπάρχει. Καταθέτεις σενάριο, εγκρίνεται ή όχι, και ανάλογα με τη φάση της παραγωγής παίρνεις μέρος των χρημάτων που έχουν εγκριθεί για την παραγωγή της ταινίας. Η διαφορά που υπάρχει είναι η ίδια διαφορά που υπάρχει στον κυπριακό και στον ελληνικό δημόσιο τομέα. Στην Κύπρο τα πρόσωπα του δημοσίου δεν αλλάζουν με την αλλαγή της κυβέρνησης, ενώ εδώ αλλάζουν με κάθε νεό κυβερνητικό σχηματισμό ή ανασχηματισμό. Το κάθε σύστημα έχει και καλά και κακά πιστεύω.

Τι σημασία έχει στην ταινία το ότι ο ήρωας ασχολείται με το "φολκλόρ", παραδοσιακό αγγλικό φαγητό;

Πλάκα έχει αυτή η ερώτηση. Εχει σημασία γιατί και αυτό έχει να κάνει με τα στερεότυπα και την ταυτότητα του ήρωα κατά βάθος. Εχει χυθεί πολύ μελάνι στην Αγγλία αν το παραδοσιακό τους αυτό φαγητό είναι στην πραγματικότητα αγγλικό ή όχι. Πολλοί υποστηρίζουν πως το παραδοσιακό αγγλικό φαγητό είναι γαλλικής προέλευσης. «French fries» εξάλλου ονομάζονται τα «chips». Για πρώτη φορά ένα «fried fish warehouse» εμφανίζεται το 1839 στον «Ολιβερ Τουίστ» του Ντίκενς. Με τη βιομηχανική επανάσταση βέβαια, καθιερώνεται στη συνείδηση του κόσμου σαν ένα παραδοσιακό αγγλικό φαγητό καθώς ήταν ό,τι πιο φτηνό και θρεπτικό για τους χιλιάδες εργάτες της αυτοκρατορίας.
Οπως οι Ελληνες μετανάστες λοιπόν ανοίγουν παντού εστιατόρια στο εξωτερικό, το ίδιο κάνουν και οι Κύπριοι. Τα περισσότερα «φισιάδικα» στην Αγγλία τα είχαν και τα έχουν νομίζω ακόμα οι οικονομικοί μετανάστες και πάντα οι ασθένεστερες οικονομικά τάξεις. Οι Κύπριοι τα τελευταία χρόνια αρχίζουν και τα μεταμορφώνουν και σε κεμπαπτζίδικα αφού βλέπουν πως το «greek gyros» ή «greek kebab» πουλάει πολύ.

Πόσο κωμωδία και πόσο δράμα είναι η ταινία; Στο τρέιλερ μοιάζει να συμπεριλαμβάνονται και τα δυο.

Τώρα μην μου πεις πως κι αυτή δεν είναι μια ερώτηση για την ταυτότητα!!! Δράμα ή κωμωδία; Οι ετικέτες τελικά μας βοηθάνε πολύ. Δε μας κουράζουν και πολύ το μυαλό. Είναι λοιπόν μια Αγγλο-Ελληνο-Κυπριακή κοινωνική ταινία δράματος με κάποια κωμικά (ή χιουμοριστικά) στοιχεία, επηρεασμένη από τα βιώματα και τις ταινίες που έχω δει κυρίως του Aγγλικού, Eλληνικού και γενικότερα Ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Εντάξει ας πω κοινωνικό δράμα για να ξεμπερδεύουμε.

Πώς ήταν η συνεργασία σου με τους πολυπολιτισμικούς ηθοποιούς και συνεργάτες σου;

Χαρά Θεού. Ήμασταν όλοι πολύ δεμένοι. Χωρίς η ταυτότητά τους να δημιουργεί πρόβλημα σε κανέναν. Νομίζω όμως πως οι προηγούμενές μου απαντήσεις απαντάνε σ’ αυτή την ερώτηση.
Εχει πάντως ενδιαφέρον να πω πως εκτός από τους καθαρόαιμους Κύπριους, Αγγλους και Ελληνες που είχαμε στο συνεργείο, ο πρωταγωνιστής μας (Μάριος Ιωάννου) είναι Κύπριος που έφυγε από την Ελλάδα, η πρωταγωνίστρια (Μαρλένε Καμίνσκι) Γερμανίδα που έφυγε από τη Γερμανία για την Αγγλία και τώρα ζει στην Ελλάδα, η συμπρωταγωνίστρια (Αν Μαρί Ο’Σάλιβαν) Ιρλανδικής καταγωγής που μεγάλωσε στην Αγγλία και τώρα ζει στην Ελλάδα, ο Διευθυντής φωτογραφίας (Γιώργος Γιαννέλης) Ελληνας του Βελγίου, ο ηχολήπτης (Μάρκο Λόπεζ) Κύπριος-Χιλιανός, ο Ελληνας παραγωγός (Κωνσταντίνος Μωριάτης) ζούσε στη Γαλλία, ο σκηνογράφος (Εδουάρδος Γεωργίου) είναι Κυπριο-Ελληνο-Γάλλος, η βοηθός μου (Αλέξια Ρόιντερ) Κύπρια με γερμανική καταγωγή και δεν έχει τελειωμό. Ακόμα και το μαγαζί στο Λονδίνο που γυρίστηκε ανήκει σε Ιταλό κι όχι σε Αγγλο!!! Μαζεύτηκαμε όλα τα «μπασταρδάκια» και γύρισαμε την ταινία. Μια ταινία που αφορά όλους όσους είναι πέρα από τις ταυτότητες νομίζω.